‘Dieren kunnen de bodem echt wakker kussen.’
Je kunt de natuur een boost geven door het aanleggen van een grote diversiteit aan gewassen voor groente, fruit en noten, zoals we op de Lenteland boerderijen doen. Maar laten we niet vergeten dat ook dieren een belangrijke rol kunnen spelen bij het herstel van een agrarisch ecosysteem. Een interessante methode die hierbij wordt toegepast is ‘holistisch geplande begrazing’, ook wel ‘regeneratieve begrazing’ genoemd. Jaap Fris en Niels Moshagen van boerderij Erve Kiekebos hebben hun eerste jaar erop zitten met een stel koeien. Anne van Leeuwen van boerderij ’t Gagel laat 249 kippen door het landschap trekken voor bodemherstel. Hier lees je wat de ervaringen zijn.
Als een wilde kudde
Stel je voor dat een kudde grazers een klein stuk weiland intensief begraast voor een korte periode, en daarna wordt verplaatst naar een nieuw stuk weiland met vers gras. Dat is regeneratieve begrazing in een notendop. Het bootst het natuurlijke kuddegedrag na en creëert een kortdurende, maar intense impact op de bodem. Hierdoor ontstaat er organische mulch wat de bodemstructuur, waterhuishouding en CO2-opslag bevordert en ervoor zorgt dat planten beter wortelen.
Gezonde dieren
Jaap: “Met regeneratieve begrazing kunnen we 100% grasgevoerde runderen houden. We hebben dus minder aanvullend voer nodig. Ook kan het de gezondheid van de dieren verbeteren door verbeterde voedingswaarde in het gewas, minder stress, minder parasieten en natuurlijker gedrag. Hierin zitten de sleutels van het verdienmodel. Al kost het natuurlijk ook tijd om ze steeds te verplaatsen.”
Puzzelen
Jaap: “Het heeft ons even gekost om de puzzelstukjes te leggen. Hoe groot moeten de omheinde stukken zijn. Hoeveel haspels gebruiken we? Welke paaltjes en hoeveel? Hoe komen ze elke dag bij de vaste drinkbak? En hoe gaan we ze zo efficiënt mogelijk verplaatsen? Al die vragen hebben we een eerste keer moeten stellen. En soms de volgende dag nog een keer. Gelukkig kregen we hierbij goed advies van Sanne Beld.”
Rondscharrelen
Anne ziet er enorm naar uit de kippen weer te zien rondscharrelen op ’t Gagel. “Ik hoop dat er ook weer een havik zal zijn. Niet alleen omdat ik een vogelaar ben, maar ook omdat een havik ons helpt als de fruitbomen hier volhangen met kersen. Dan is het voor de spreeuwen een stuk lastiger om mee te eten.”
Bekijk het zelf
Wil je een keer met eigen ogen zien hoe regeneratieve begrazing eruit ziet op deze Lenteland boerderijen? Je bent welkom voor een rondleiding. De boeren nemen je dan mee in allerlei onderdelen van hun boerderij. Voor een rondleiding op boerderij ‘t Gagel stuur je een berichtje naar: anne@gagel.nl. Voor een rondleiding bij Erve Kiekebos stuur je een berichtje naar: info@ervekiekebos.nl.
Foto credits: De foto van Anne met kip is gemaakt door Wijnanda Duits; de foto van de kipmobiel maquette is gemaakt door Nicole Marnati.